علت محروميت از شب زنده‌ داري
شايد كمتر مسلماني را بتوان يافت كه ادعّا كند: من آرزوي شب زنده‌داري و مناجات با خدا را ندارم. اگر در طول عمرش، حتّي يك شب هم، اين توفيق عظيم را نيافته، اما اين آرزو هرگز از دلش بيرون نرفته است.

آنهايي كه اهل مطالعه و يا شركت در جلسات مذهبي هستند، همواره خوانده و يا شنيده‌اند كه شب زنده ‌داري و راز و نياز با آفريدگار بي‌همتا، نشأت و حلاوتي پايدار دارد. امّا بسياري از آنها نيز اين توفيق معنوي را نيافته و يا كمتر يافته‌اند. راستي علّت اين محروميّت بزرگ در چيست؟

مردي از حضرت اميرالمؤمين علي (ع) پرسيد: «يا أميرَالْمُؤْمِنينَ، اِنّي قَدْ حُرِمْتُ الصَّلاةُ بِاللَّيْلِ؟ قالَ: فَقال أميرُالمؤمنينَ (ع): أنْتَ رَجُلٌ قَدْ قَيَّدَتْكَ ذُنُوبُك».
من از نماز شب محروم شدم.

حضرت فرمود: تو كسي هستي كه گناهان تو مقيّدت نموده است. (يعني تو آزاد نيستي و در قيد و بند گناهانت هستي).

امام صادق (ع) فرمود: «اِنَّ الرَجُلَ يَذْنِبُ الذَّنْبَ فَيَحْرُمُ صَلاة َاللَّيْلِ وَ اِنَّ الْعَمَلَ السَّيّيءَ اَسْرَعُ في صَاحِبِهِ مِنَ السِّكِين فِي اللَّحْمِ».
كسي كه مرتكب گناهي شود از نماز شب محروم ميگردد و به درستي كه نفوذ اثر كار ناپسند در انجام دهنده آن از نفوذ چاقو در گوشت سريعتر است».

همان گونه كه كارد در گوشت نفوذ كرده، آن را قطعه قطعه مي‌‏كند، گناه نيز اطاعت را قطعه قطعه مي‌كند. البته گاهى انسان، گناه مي‌‏كند و با كار خير و اطاعت، آن گناه را ترميم مي‌‏كند، ولى اين در صورتى است كه روح ايمانى شخص، قوى و آن گناه، ضعيف باشد، اما در حال عادى براى توده مردم، گناه مانع انجام كار خير مي‌‏شود. در نتيجه خود گناه رشد مي‌‏كند و آنگاه نه تنها بركات معنوى بلكه بركات مادى هم از انسان گرفته مي‌‏شود.

آنچه در قرآن كريم آمده است: «و لو ان اهل القرى امنوا و اتقوا لفتحنا عليهم بركات من السماء و الارض و لكن كذبوا فاخذناهم بما كانوا يكسبون‏».
اين دو مطلب را به همراه دارد و يك نوع تلازم وجودى و عدمى را بازگو مى‏كند، يعنى، بين ايمان و تقوا از يك سو و بين نزول بركات الهى از سوى ديگر، تلازم وجودى و بين ترك تقوا از يك سو و بين قطع رحمت و بركات الهى از سوى ديگر تلازم عدمى برقرار است.

امام صادق (ع) مي‌‏فرمايد: «ما من سنة اقل مطرا من سنة ولكن الله تعالى يضعه حيث‏يشاء، ان الله تعالى اذا عمل قوم بالمعاصي، صرف عنهم ما كان قدره لهم من المطر في تلك السنة الى غيرهم و الى الفيافي و البحار و الجبال...».
خداوند هر سال باران را به اندازه لازم مي‌‏فرستد، ولى اگر مردم سرزمينى، تبهكار باشند، دستور مي‌‏دهد كه اين باران در مناطقى فرو بريزد كه به حال آنها سودمند نباشد.
باري، توفيق شب زنده ‌داري و با شبروان هم سفر شدن، و با شب آفرين سخن گفتن، نصيب گنه كاران روز نخواهد بود.
كسي كه در روز؛ چشمانش به گناه آلوده است، شب سعادت اشك ريختن در كنار سجّاده را ندارد.
كسي كه در روز؛ زبانش به تبهكاري باز شد، شب به ياد حق، و به زمزمه حقّ گويا نخواهد بود.

گوهر پاك ببايد كه شود قابل فيض *** ورنه هر سنگ و گِلي، لؤلؤ و مرجان نشود

ممكن نيست كه سيه دلِ روز، شب زنده‌ دار سحر باشد.
ممكن نيست كه تبهكار روز، پارساي شب باشد.
ما بندگان غفلت زده و اسير هواهاي شيطاني، از نشأت شب زنده‌‌داري و حلاوت سِحر انگيز تلاوت قرآن در نيمه‌هاي شب، تنها نامي شنيده‌ايم و بس. ما در آغاز هيچ شبي، شايد در اين انديشه نبوده‌ايم كه مقدّماتي را فراهم نماييم تا در نيمه‌هاي شب، از بستر خود جدا شده، و دست نيازي بسوي تو دراز كنيم. و به همين خاطر، هرگز آن حلاوت رؤيايي را نچشيده و آن نشأت معنوي را درك نكرده‌ايم.
اي پروردگار مهربان! ما آن حديث قدسي را شنيده‌ايم كه به موسي بن عمران، خطاب فرمودي كه: «اي پسر عمران! دروغ مي‌گويد كسي كه مي‌پندارد مرا دوست دارد، و آنگاه كه تاريكي شب همه جا را فرا مي‌گيرد، مي‌خوابد و مرا از ياد مي‌برد. آيا هر دوست و دلداده‌اي در پي خلوت با محبوب خود نيست».
باري نماز شب، و شب زنده‌ داري در برابر حضرت حق، توفيقى مي‌‏خواهد كه آنرا هم بايد از خدا طلبيد.

گاهى گناهان و دروغهايي كه در روز از زبانمان جاري مي‌شود، سبب محروميتمان از نماز شب مي‌گردد و شيرينى عبادت و نيايش، را در دل شب از انسان مي‌گيرد.

در حديث است:
«ان الرجل ليكذب الكذبة فيحرم بها عن صلاة الليل‏»

گاهى كسى دروغ مي‌‏گويد، و به همين سبب از نماز شب ‏محروم مي‌‏شود.

مردى نزد على امير مؤ منان (ع) آمد و عرض كرد، من از نماز شب محروم شدم، على (ع) فرمود: «انت رجل قد قيدتك ذنوبك».
تو كسى هستى كه گناهانت تو را به بند كشيده است.

در حديث ديگرى از امام صادق (ع) مى‌خوانيم:
«ان الرجل ليكذب الكذبة و يحرم بها صلوة الليل فاذا حرم بها صلوة الليل حرم بها الرزق».
انسان گاهى دروغ مى‌گويد و سبب محروميتش از نماز شب مى‌شود، هنگاميكه از نماز شب محروم شد، از روزى و مواهب مادى و معنوى نيز محروم مى‌شود.

  توسّل به اهل بيت (عليهم السلام)
براي اينكه سحر خيزان بتوانند از مبدا فيض بيشتر و بهتر بهره بگيرند به دستور حضرت حقّ بايد خاندان رسالت را واسطه قرار دهند كه فرموده است: «وَابْتَغو اِليهِ الوَسيلةِ»
و از طرفي عبادت عابدان مقبول حضرت باري تعالي نمي‌گردد. مگر با داشتن ولايت و محبّت خاندان رسالت كه در زيارت «جامعه كبيره» مي‌خوانيم: «بِمُوالاتِكُم تُقْبَلُ الطّاعةُ المُفتَرِضَه».
به سبب ولايت و دوستي شما اعمال واجب و مستحب مقبول درگاه احديّت مي‌گردد.

امام صادق (ع) فرمودند: هنگاميكه خواستي به نماز شب بايستي بگو: بار خدايا من به وسيله پيامبرت كه نبي رحمت است و به وساطت خاندان پيامبر، رو به سوي تو مي‌آورم و آنان را پيشاپيش حوائجم مقّدم مي‌دارم. خداوندا مرا به حرمت آن پاكان آبرومند در دنيا و آخرت، از مقرّبين درگاهات قرار بده.
بار پروردگارا، به عظمت آنان بر من ترحّم فرما، و به احترام آنان عذابم مفرما، و به سبب آنان هدايتم كن و گمراهم نفرما، و به بركت آنان رزقم داده و محرومم مگردان، و حوايج دنيا و آخرتم را برآور، چه آنكه تو بر هر چيز توانايي و به چيز دانا.
 

 دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند *** اندر آن ظلمت شب آب حياتم دادند

در مورد آثار و برکات نماز شب در دنيا و آخرت فکر کنم موضوع برای همه روشن شده باشد. اما مشکلی وجود دارد که اکثرا از آن گله دارند و آن هم توفيق نيافتن برای بيدار شدن و خواندن نماز شب است و يا حتی عده‌ای از اينکه نماز شبشان دارای حس و حال نيست شکايت دارند حال می‌خواهيم جواب اين مشکلات را از هاديان الهی که امامان معصومند بپرسيم.

امام صادق (ع) می‌فرمايد: چون مرد گناه کند،از نماز شب محروم گردد و عمل زشت، از چاقويی که در گوشت فرو رود، سريعتر در کسی که مرتکب آن شده، فرو ميرود.

همچنين روايت شده که شخصی نزد سلمان فارسی آمد و گفت: من توان آن را ندارم که در شب نماز به جای آورم. سلمان گفت: در روز گناه مکن.

امام صادق (ع) فرمود: «اَبْغَضُ الْخَلْقِ اِلَي اللهِ جيفَهٌ بِاللَّيْلِ بَطّالٌ بِالنّهارِ».
مبغوض ‌ترين مردم نزد خداوند سبحان، كسي است كه شب، مانند مرده به خواب مي‌رود (و يكسره تا صبح مي‌خوابد) و روز بيكار است».
 

 گوهر پاک ببايد که شود قابل فيض *** ورنه هر سنگ گلی لولو و مرجان نشود

  تنبلي و وسوسه شيطان براي نماز شب
رسول خدا (ص) فرمود: «اِسْتَعينُوا بِطَعامِ السَّحُرِ عَلي صِيامِ النَّهارِ وِ بِالْقَيْلُولَةِ عَلي قِيامِ اللَّيْلِ، وَ ما نامَ اللَّيْلَ كُلَّهُ اَحَدٌ اِلاّ بالَ الشَّيْطانُ في اُذُنَيْهِ وَ جاءَ يَوْمَ الْقِيامَة ِمُفْلِساً وَ ما مِنْ اَحَدٍ اِلاّ وَ لَهُ مَلَكٌ يُوقِظُهُ مِنْ نَوْمِهِ كُلَّ لَيْلَهٍ مَرَّتَيْنِ يَقُولُ يا عَبْدَاللهِ! اُقْعُدْ مُتََذَكِّراً رَبَّكَ، فَفِي الثّالِثَهِ اِنْ لَمْ يَنْتَبِه يَبُولُ الشَّيْطانُ في اُذُنِهِ».
با غذا خوردن در سحر براي روزه گرفتن نيرو بگيريد و با خواب قيلوله (در روز) براي نماز شب ياري بجوييد؛ هيچ كس تمام شب را نمي‌خوابد (و براي نماز شب بر نمي‌خيزد) مگر اينكه شيطان او را وسوسه كرده است و كسي كه در شب براي نماز برنخيزد، روز قيامت، فقير محشور مي‌شود و هيچ كسي نيست مگر اينكه فرشته‌اي دارد كه در هر شب‌، دو بار او را بيدار مي‌كند و مي‌گويد: اي بنده خدا! براي نماز و ياد پروردگارت برخيز، و اگر در دفعه سوم بيدار نشود، شيطان در گوشش بول مي‌كند شيطان او را فريب مي‌دهد و از فيض بزرگ و ثواب نماز محروم مي‌سازد).

در مفاتيح الجنان آمده است كه: ابن ابى جمهور از رسول خدا (ص) نقل كرده كه آن حضرت روزى به اصحاب خود فرمود كه هرگاه كسى خوابيده شيطان بر پشت سر او سه گره مى‌زند، و بر هر گره‌اى گويد عليك ليل طويل فارقد يعنى شب دراز است بخواب، پس هرگاه بيدار شد و ذكر خدا نمود يك گره باز شود و اگر وضوء گرفت گره ديگر گشوده شود و اگر نماز خواند گره ديگر باز شود آنگاه داخل صبح شود با نشاط و پاكيزه نفس وگرنه در حالى صبح مى‌كند كه خبيث النفس است و با كسالت است و اين روايت در كتابهاى اهل سنت نيز ذكر شده است.

روايت دوم: قطب راوندى روايت كرده كه: حضرت عيسى (ع) مادر خود حضرت مريم (ع) را پس از مردنش صدا زد و گفت: مادر با من تكلم كن، آيا مى‌خواهى بدنيا برگردى؟ مادرش گفت: بلى دوست دارم به دنيا برگردم براى نمازگزاران در شبهاى بسيار سرد و روزه گرفتن در روزهاى بسيار گرم، اى پسر جان اين راه بيمناك است.

روایت هایی درباره نماز

رسول خدا(ص) می فرماید: خداوند تبارک و تعالی فرمود: من تعهدی نسبت به بنده ام دارم که اگر نماز خود را در وقتش به پای دارد، او را عذاب نکنم و بدون حساب وی را به بهشت ببرم.

رسول خدا(ص) می فرماید: هرکس پیشانی خود را برای سجده بر قطعه ای از زمین بگذارد، آن زمین در روز قیامت به نفع وی شهادت خواهد داد.

علی(ع) می فرماید: کسی که صدای اذان را بشنود و دعوت مؤذن را اجابت نکند و بدون عذر به نماز جماعت حاضر نشود و به تنهایی نماز بخواند، گویی نماز نخوانده است.

حضرت زهرا(س) می فرماید: هرکه عبادت خالصش را به سوی خدا بالا فرستد، خداوند متعال برترین سودش را به سوی او پایین فرستد.

امام صادق(ع) می فرماید: هنگامی که وقت نماز فرا می رسد، درهای آسمان برای بالارفتن اعمال باز می شوند.

امام رضا(ع) فرمود: نماز و مداومت یاد خدا در شب و روز، سبب می شود که انسانْ مولا و مدبّر و خالق خود را فراموش نکند و روح سرکشی و طغیانگری بر او غلبه نکند.

منجی بشریت، مهدی موعود(عج) می فرماید: هیچ چیز مثل نماز، بینی شیطان را به خاک نمی مالد. پس نماز بخوان و بینی شیطان را به خاک بمال.

چشمه جوشان نماز

نماز، سبوی سرشار بندگی است. نماز، ارتباط با نور و عالم ملکوت است. دستی که به سوی خدا دراز می شود پُر برمی گردد و چشمی که در عشق خدا اشک می ریزد روشنی می گیرد و دلی که با یاد خدا می تپد در نهایت آرامش می یابد. پس بیایید هوای غرورهای کاذب را از سر بیرون کنیم؛ دل را از وابستگی های مادی و فریبنده برهانیم؛ در کوچه های شور و شیدایی گام برداریم؛ در خیابان های روشن بیداری قدم زنیم؛ و پنجره های دل را به سمت آسمان بگشاییم تا نسیمی روحانی گذر کند و جان غبار گرفته ما را به نوازشی طراوت بخشد. بیایید دل را در چشمه جوشان نماز شستشو دهیم؛ مرغ قنوت را در آسمان رحمت الهی به پرواز درآوریم و از این طریق هموار و مطمئن، خویشتن را به سر منزل مقصود برسانیم.

نماز شب

از جمله نمازهای مستحبی که در زندگی و سعادت انسان ها تأثیر به سزایی دارد، نماز شب است. این نماز بر رسول خدا(ص) واجب، ولی بر دیگر معصومان مستحب بوده است، ولیکن آنان همانند نماز واجب آن را به جا می آورده و بر آن فراوان تأکید می کرده اند. نماز شب، جان را طراوت و روشنی می بخشد، کرامت اشک را در خزانه روح، ذخیره می کند و حالِ گریستن می دهد. انسان نمازگزار در آرامش و خلوت شبانه، به خویشتن خویش باز می گردد و با پروردگارش به راز و نیاز می پردازد. در روایت آمده است که «شب زنده داری مایه تندرستی و خشنودی و در معرض رحمت خدا قرار گرفتن و پیروی از اخلاق پیامبران است».

نماز در نگاه رسول خدا(ص)

نماز، برجسته ترین سفارش پیامبران و از مصداق های بارز عبادت در اسلام است. نماز، بهترین اهرم استعانت در مشکلات و وسیله تشکر از خداوند بر نعمت های اوست. نماز، بوییدن گل است و هیچ مشام سالمی به آن بی میل نیست. نماز، اولین سؤال در قیامت است. نماز، قرار گرفتن در بستر آرامش است، چیزی که دل ناآرام می جوید. نماز، کلید بهشت است. رسول اکرم(ص) نماز را پیمان خداوند، و نور چشم خویش معرفی فرموده است.

معراج خاکیان

 

نماز است شمع شبستان دل	دل بی نماز است بدتر زگِل
نماز است معراج ما خاکیان	بر او غبطه ورزند افلاکیان
نماز است آرامش زندگی	چه آزادگی بهتر از بندگی
پیمبر چنین کرد این نغمه، ساز	مرا نور چشم است اندر نماز
نماز است سرخطّ آزادگی	دوای غم و درد دل مردگی
نماز است چون مه به شب های تار	نماز است رهبر به کوی نگار
هرآن کس نمازی کند با حضور	بگردد سراپایْ غرق سرور
به هر حالتی از خدا یاد کن	به یاد خدا جان و دل شاد کن

جایگاه نماز از منظر امام علی(ع)

امام علی(ع) فرمودند: «بی گمان برترین وسیله ای که بدان به خدای سبحان تقرب جسته می شود، برپا کردن نماز به عنوان آیین امت اسلام است.

ابن میثم در شرح این کلام حضرت نوشته است: «برپا داشتن نماز هر چند یکی از ارکان دین است، با این وصف حضرت از آن با تعبیر تمام دین یاد کرده است؛ زیرا رکن قوی و مهم دین است». سرور نیایشگران و پیشوای پرهیزگاران، حضرت علی(ع)، در روزهای آخر عمر در وصیتی به دو فرزندش امام حسن و حسین(ع) ـ که باید حاوی مهم ترین و اساسی ترین مطالب باشد ـ به بیش از ده امر سفارش کرده و از جمله فرموده است: «خدای را خدای را درباره نماز که ستون دین شماست». واضح است که چنین تأکیدی از چنان انسان کاملی در آخرین لحظات عمر و به بهترین و عزیزترین افراد نشان اهمیت و جایگاه والای نماز است.

نماز از دیدگاه مقام معظم رهبری

مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای، مدظله العالی، معتقد است که نماز باید همه جا و همواره در رأس امور قرار گیرد. ایشان می فرمایند: «در جامعه ما فصل مهمی باید در معرفی نماز در همه سطوح گشوده شود. رسانه ها و به خصوص صدا و سیما با شیوه های گوناگون نماز را معرفی و یادآوری کنند. همه جا و همیشه در رادیو و تلویزیون، نماز در اولویت گذاشته شود، و شوق ایمان و عطش یاد خدا در دل ها پدید آید. در کلاس های دروس دینی، مدارس و دانشگاه ها درس نماز جایگاه خود را باز یابد، و سخنان سنجیده و افکار بلند در بازشناسی نماز، فراهم و در معرض ذهن و دل دانشجویان و دانش آموزان گذاشته شود».

عمود دین

 

در بر درگاه حیّ بی نیاز	هیچ طاعت نیست بهتر از نماز
این عبادت مایه قرب خداست	مونس شب های تار انبیاست
این عبادت مایه غفران ماست	ناجی و کفاره عصیان ماست
گر تعجب می کنی از این بیان	پس برو «تنهی عن الفحشا» بخوان
این عبادت چون عمود دین توست	شرط ملت، مذهب و آیین توست
متّقین را زَین و منهاج آمده	مؤمنین را عین معراج آمده
چون شدی آماده غسل و وضو	از معاصی دست و دل، اول بشو
خویش را خالی تو از تزویر کن	پس بلند، آوازه تکبیر کن
از خدایان مجازی عذرخواه	بعد از آن سرده ندای لااله
لفظ لا را با دل آگاه گو	پس محمد(ص) را رسول اللّه گو

سجاده عشق

چه زیباست سخن گفتن با آفریدگار جهان در محراب و سجاده عشق. چه نیکوست دوشادوش شدن با سالکان و فرشتگان. چه زیبنده است هم پرواز شدن با عرشیان و چه روح افزاست هماهنگ شدن با کلّ جهان و هجرت به سوی خالق یکتا. آری، راز و نیاز در قالب نماز، بهترین شیوه ای است که انسان را از وابستگی به خاک و حیران بودن در وادی ضلال و گرفتاری در تنگنای تن، می رهاند و او را تا قله عشق و عرش برین می کشاند.

وسیله قرب

از دیدگاه قرآن و حدیث، در پرستش خداوند، نماز جلوه روشن تری نسبت به دیگر عبادات دارد و از میان تمام اعمال عبادی، برجستگی و درخشندگی خاصی دارد. نماز، جامع ترین عبادت هاست که شارع مقدس اسلام، آن را برای قرب و نزدیکی بندگان به خدا واجب کرده است. آری نماز معراج مؤمن است. نماز، فریضه ای الهی است که خدا را به یاد انسان می آورد و میان خالق و مخلوق، رابطه عمیق و خلل ناپذیر پدید می آورد. نماز، مهم ترین وسیله سپاس گزاری از نعمت های بی کران الهی است. نماز عبادتی است که در کام عاشقان خدا شیرین و دلنشین است. نماز، باعث نزدیک شدن انسان به خداست.

 

آن را که جز به درگه ایزد نیاز نیست

راهش نماز باشد و راهی دراز نیست

بی نماز

 

شیطان که رانده گشت به جز یک خطا نکرد	خود را برای سجده آدم، رضا نکرد
شیطان هزارمرتبه بهتر ز بی نماز	کو سجده را برآدم و این بر خدا نکرد

رو به قبله

 

جانا قیام کن که نمازت نماز نیست	راهی دراز داری و عمرت دراز نیست
رویت به کعبه باشد و دل سوی بتکده	حرف نیاز هست و خلوص نیاز نیست
مردان حق زشعله هر آینه سوختند	در ناله های سرد تو سوز و گداز نیست
در سجده سر به خاک گذاری ولی چه سود	هرکس که سر به سجده نهد اهل راز نیست
ما خود به شهر دل، در توفیق بسته ایم	ورنه برای اهل دعا در، فراز نیست
گُل می کند درخت عبادت به فیض اشک	بی گریه، قیل و قال دعا چاره ساز نیست
بر لب، سپاس خالق و در دل، امید خلق	خود آیتی زشرک بود، این نماز نیست

مهربانا!

جویندگان آب زلال حیات و پویندگان راه حقیقت و نجات، راه به جایی نمی برند مگر به وسیله نماز و عشق ورزیدن به معبود بی نیاز، که نجوای آنان را به ناله جانسوز شبانه بدل کرده است. آنان در آستانه محبوب، سجاده عشق می افکنند، و در هر صبح و شام با زبان عجز و الحاح، نیاز ذاتی خود را که «انتم الفقراء الی اللّه» است، با ندای «اهدنا الصراط المستقیم» بیان می دارند. بندگان مخلص خدا همواره فریاد می زنند که ای معشوق حقیقی، ما بدون هدایت تو حیرانیم، اگر لطف بنده پروری تو نباشد که رحمان و رحیمی، ما همه گمگشتگان و «ضالین» و سرانجام در شمار «مغضوب علیهم» و سزاوار عذاب الیم خواهیم بود. پس خدایا، مباد آن که شراره های عذابت مرا در کام خود بسوزاند. هیهات! که کرم بی منتهای تو پوشش جسم رنجور من در برابر شعله های قهرت نباشد. مهربانا! چه بگویم که تو خود می دانی. چه بخواهم که تو صاحب فضل و احسانی. الهی، ببخشای اگر چه مستحق آن نیستم. کرم کن که تو خود سزاوار آنی.

نماز از منظر دانشمند مشهور فرانسوی

دکتر «روژه گارودی»، دانشمند مسلمان و فیلسوف مشهور فرانسوی، می نویسد: در نماز، انسان به خود باز می گردد و همه هستی را در وجود خویش احساس می کند و چنین است که انسانِ باایمان به ستایش وادار می شود. در نماز، همه مسلمانان جهان در برابر محراب های تمام مساجد ـ که زاویه آنها به سوی کعبه ساخته شده است ـ در صف های فشرده با همدلی و حضور خود، به طور گسترده و عمیقی مجذوب مرکز خود و بنیاد خود می شوند.

پرش روح

نماز، فرو ریختن دیوار فاصله هایی است که یا خود بر زیربنای نادانی و غفلت ساخته ایم یا ابلیس از سر نیرنگ و فریب میان ما و آن بی نیاز آفریننده کشیده است. نماز، عروج روح از زمین شوره زار مادی به فضای آرام بخش روحانی و معنوی است. نماز، بهترین وسیله ارتباطی مخلوق با خالق یا انسان مادی با عالم ملکوت است و ره آورد این ارتباط معنوی، جدا شدن از جهان ماده و پیوستن به عالم نور و معنویت است.

پرستش در کلام شهید مطهری

استاد شهید مرتضی مطهری، متفکر بزرگ جهان اسلام، عبادت و پرستش را نیاز ثابت انسان می شمارد و چنین می فرماید: یکی از خُلق های ثابت همگانی تغییرناپذیر و نسخ ناپذیر که زمان، هیچ وقت نمی تواند در آن تأثیر داشته باشد، موضوع عبادت و پرستش است. یکی از حاجت های بشر پرستش است. پرستش یعنی چه؟ پرستش آن حالتی را می گویند که در آن، انسان یک توجهی می کند از ناحیه باطنی خودش به آن حقیقتی که او را آفریده است و خودش را در قبضه قدرت او می بیند. خودش را به او نیازمند و محتاج می بیند؛ در واقع سیری است که انسان از خلق به سوی خالق می کند. این امر اساسا قطع نظر از هر فایده و اثری که داشته باشد خودش یکی از نیازهای روحی بشر است. انجام ندادن آن، در روح بشر ایجاد عدم تعادل می کند. اگر انسان همیشه دنبال مادّیات برود و وقتی برای معنویات نگذارد، همیشه روح و روان او ناراحت است.

کمک گرفتن از نماز

انسان در زندگی مادی گاه در تنگنا قرار می گیرد. امکانات و توان انسان محدود است و در مشکلات بدون پشتوانه نمی توان زندگی کرد. آنان که مادی می اندیشند، فقط به پشتوانه های مادی فکر می کنند، ولی آنان که الهی فکر می کنند پیوسته با پشتوانه های معنوی خود را از بن بست می رهانند. نماز از این دست پشتوانه هاست. نماز، جلوه برجسته یاد خداست و «دل آرام گیرد به یاد خدای». بر همین اساس در روایات فراوانی آمده است که وقتی پیامبر(ص) یا امام علی(ع) با مشکلی روبرو می شدند به نماز روی می آوردند.